Project: Projector / beamer

Al een poosje wil ik een beamer hebben, maar ze blijven nog wat prijzig en vooral de lampen zijn erg duur. Zo langzamerhand overweeg ik om er zelf 1 te bouwen…

Commerciele beamer: 800 euro, lamp gaat 3000 uur mee en kost zo’n 350 euro.
Zelfbouw beamer: 300-500 euro, lamp gaat 17000 uur mee en kost zo’n 60 euro.

De onderdelen voor een zelfbouw beamer zijn bij enkele DIY shops (meestal in het buitenland) te bestellen.

Voor zover ik kan nagaan heb je grofweg 3 typen zelfbouw beamers:
1) Met een oude overhead projector waar je een gestripte 15 inch LCD op monteert. De kwaliteit schijnt wat minder te zijn dan methode 2 en 3.
2) Met een 7 of 8 inch LCD scherm, 250 Watt HQI lamp en een zelfgebouwde kast. Het voordeel van deze projector is dat de 7 of 8 inch schermen compleet zijn met video input.
3) Met een 15 inch LCD scherm, 400 Watt HQI lamp en een (grotere) kast. Voordeel: resolutie tot 1280×1024, nadeel: pc nodig om DVD te bekijken.

Ik overweeg de 7 of 15 inch versie, nu maar eens kijken of zo’n LCD scherm ergens te verkrijgen is voor een redelijke prijs…
Een 7 inch schermpje kost nieuw zo’n 140-190 euro, en moet meteen gestript worden…

• Ik heb enkele DIY (er is een nederlands forum: http://www.dity.nl en enkele buitenlandse) forums flink doorgespit, en heb de volgende opmerkingen verzameld (ook handig voor anderen denk ik):
• Volgorde Exclusiv onderdelen:
  reflector (1 mm) lamp (23,85 mm) IR/UV filter (0 mm) condensor (136,15 mm) 1e fresnel (200mm) TFT (200 mm) 2e fresnell (285-330 mm) objectief.
• Bij lamp warmte afzuigen
• Gebruik een condensator van 30uF/ 250V (over de 220V) om de lamp netjes op te laten starten.
• Niet in de lamp kijken, eigenlijk alleen testen met dichte kast.
• Bij LCD warmte afzuigen (maar blazen schijnt ook te kunnen)
• Bij strippen van scherm ESD (electrostatisch!) veilig werken.
• FCC kabels nauwkeurig monteren, ik wil ze proberen vast te zetten met beugeltjes.
• Platte zijde condensor richting lamp.
• UV/IR filter van Exclusiv aan platte kant van de condensor.
• Fresnel kan gezaagd worden met bijvoorbeeld handzaag of dremel, het midden moet het midden blijven.
• Als de randen gezaagd zijn hou je vanzelf 2 fresnels over. Maar met een stanley mes lukt het ook om hem te splitsen.
• Fresnel met "up" aan zijde van objectief (Exclusiv 305 mm brandpunt exemplaar).
• De andere fresnell (Exclusiv) is 160 mm brandpunt.
• Beide fresnels met ribbels naar TFT scherm.
• Strooilicht is te voorkomen door delen van de kast (binnenzijde 😀 ) zwart te maken.
• Met ventilatie rooster van de bouwmarkt strooilicht bij blowers tegenhouden.
• Hami demonteren: het schijnt regelmatig te gebeuren dat enkele hele kleine schroefjes akelig vast zitten, en ik had dat ook. Bij Praxis een schroevedraaier setje voor 14,99 (met kruis en normaal) gekocht en met het kruis schroevedraaiertje ging het aanzienlijk beter!

BOUWPLAN
Ik heb geen uitgewerkte tekeningen gemaakt voor mijn Hami project. Ik ben het volgende van plan:
* Eerst de licht unit maken (reflector – lamp – UR/IV filter – condensor)
* Vervolgens de LCD unit (fresnel – LCD – fresnel).
* Alles uit testen op een houten plank, eventueel tijdelijk afgedekt met wat plankjes.
* Definitieve grootte van de kast bepalen en bouwen.

02-10-05:
Pff, ik twijfel nog steeds… Het allergrootste nadeel van een koop beamer blijft toch de prijs van de lamp… Ik zie ook diverse foto’s van zelfbouwbeamers met resultaten, maar of ze nu echt knap beeld geven?

04-10-2005:
Goed, de bestelling is nu de deur uit.

Izzotek (alleen hier hadden ze de FCC kabels op voorraad):
– Hami scherm
– Lampset 250 watt
– 2 FCC kabels

Exclusiv (op de DIY forums worden deze onderdelen veel gebruikt):
– Optische set
– UV/ IR filter
– Spiegel

Na de bestelling kwam ik erachter dat ik de verkeerde spiegel heb besteld
Bij Exclusiv hebben ze alleen een spiegel voor de (16:9) Lilliput. Ik had bij Izzotek een spiegel moeten bestellen.

10-10-2005:
Inmiddels heb ik al een actie lopen voor een grotere spiegel, dus dat komt nu ook goed!

14-10-2005:
Ha, volgens UPS is mijn Exclusiv pakket onderweg en momenteel in Wendlingen, duitsland. Zal ik vast bij de deur gaan staan? 😀

18-10-2005:
Eclusiv onderdelen zijn binnen, kan ik vast experimenteren met de optische delen 😀

19-10-2005:
Ik had ook een testvelletje besteld, en vandaag met een filmzon alvast wat uitgeprobeerd. Helaas is het testvelletje door de hitte verkreukeld :~

22-10-2005:
Ik wacht nu op de onderdelen van Izzotek, maar ben vast begonnen met experimenteren. Eerst een testopstelling gemaakt:

En met een klein 25 Watt halogeen lampje al het volgende resultaat:

Eerlijk gezegd ben ik verbaasd dat zo’n klein lampje al zo goed projecteerd (hier op een deur!).

25-10-2005:
Vandaag is ook het Izzotek pakket binnengekomen. En tot mijn verbazing hebben ze ook een spiegel voor de Hami meegezonden! Ik had al een actie lopen, dus binnenkort heb ik 3 spiegels 😀
Wat is die lamp groot zeg, en een zware ballast. En wat zijn die FCC connectors akelig klein, pfff waar ben ik aan begonnen :~
Wel mooi dat de spullen nog in mijn vakantie zijn binnen gekomen. Kan ik nog wat uurtjes aan het project sleutelen. Wel zonde om zo’n gaaf Hami scherm te slopen… Ik begin maar eens aan een lamp unit.

26-10-2005:
Lamp unit zit in elkaar en werkt.
Hami ook al gedemonteerd: enkele schroefjes zaten erg vast, Bij Praxis een schroevedraaier setje voor 14,99 (met kruis en normaal) gekocht en met het kruis schroevedraaiertje ging het aanzienlijk beter!

27-10-2005:
Foto lampunit:
De lamp unit is gemaakt van een oude CD speler uit een pc!

Foto testopstelling:
Ik probeer alle onderdelen passend op een houten plaat te krijgen, dit is ook mijn testopstelling.
De fresnels zijn al iets ingekort, momenteel denk ik na over de bevestigingen van de Hami, dat is nog een lastig onderdeel! Ik heb enkele boekjes gebruikt om enkele delen op de juiste hoogte te krijgen 🙂

28-10-2005:
Fresnels en TFT scherm:

Eerste resultaat (Sound of Music 😀 )

Ik heb nog geen dichte kast dus dat is een enorm lichtlek, maar ik had gehoopt op een wat beter resultaat.

Maar na het afschermen van strooilicht en opnieuw afstellen van onderdelen wordt het beeld al beter. De titel van Harry Potter kwam al geweldig over! Ik ga verder met de kast om nog meer licht tegen te houden en de onderdelen beter te kunnen afstellen.

29-10-2005:
Afstellen, testen, afstellen, testen, pfew….
Er staan al diverse van dit soort beamers op internet met dezelfde onderdelen, maar de afstanden tussen de verschillende onderdelen verschillen nogal eens. Ik probeer enkele zaken even uit.

Het meest verbaasd me de projectoren met de TFT vlak bij de 2e fresnel. Heb ik ook geprobeerd, maar dan zie je soms de fresnel ringen, en in het midden een kleine witte spot. Ik ga deze afstand verhogen tot 2 cm.

Zojuist vind ik op het forum van Exlusiv dat de 23.85 mm condensor-lamp afstand hart-hart afstand moet zijn. Omdat er ook al een filter tussen zit komt de condensor dus vlak tegen de lamp aan. Had ik niet verwacht, ga ik ook nog proberen.

Ik wil eerst zo goed mogelijk beeld hebben voor ik de projector definitief in elkaar zet. Nog ff lekker bezig dus 😀

30-10-2005:
Mijn dochter is bij een vriendin gaan spelen, mijn vrouw is naar de koopzondag, tsja dan moet ik maar weer aan de beamer werken hè?

Alles opnieuw afgesteld en begonnen met onderdelen in kast te bouwen:

En nu ik wat minder last heb van strooilicht is dit het resultaat geprojecteerd op een witte muur (setup scherm van DVD speler, makkelijker te fotograferen):

Het vlekkerige effect komt door de jpg. En de kast is nog niet helemaal dicht (voor de koeling), dus is er nog steeds wat strooilicht.

Volgende stap is o.a. de koeling fans netjes inbouwen, maar ik ben er nog niet helemaal uit waar ik de koelgaten ga maken. En de grote 12 cm fan maakt behoorlijk wat lawaai.

04-11-2005:
Ik heb nu wat minder tijd voor de projector, maar probeer elke dag nog een uurtje eraan te werken. Momenteel heb ik de kast in elkaar gelijmd, de schakelaars erin gemonteerd, en koelgaten gemaakt.
Eerst nog even de koeling testen, en dan langzaam aan alle onderdelen gaan monteren. Valt me nog wat tegen overigens, ik dacht een ruime kast gemaakt te hebben, maar als ik hem nog eens zou maken wordt hij toch nog iets groter.
Oh, over de spiegel: ik had verwacht dat ik het midden van de spiegel op de middellijn van de lamp moest zetten, maar dan mis je een stukje beeld. De spiegel moet wat meer naar de fresnel verschoven worden en staat dan uit het midden. Hier moet ik nog eens over nadenken :~

05-11-2005:
Vandaag weer kunnen werken aan de beamer. Enkele onderdelen moet ik nog vast zetten, maar dit wordt ongeveer het resultaat:

En het beeld is ook aanzienlijk verbeterd:

Ik heb samen met m’n dochter de film Nemo gekeken, de temperatuur (luchtstroom bij TFT) liep langzaam op tot ongeveer 33 graden.
Wel jammer dat de composiet ingang van de Hami maar matig is. Er zijn regelmatig stoorbalken over het beeld te zien. De beste methode zal wel de SVGA aansluiting zijn, maar eigenlijk heb ik hem liever direct op de DVD speler.

06-11-2005:
Het blijkt dat er een S-video aansluiting op de Hami zit, maar die is niet uitgevoerd naar een connector!
Ik ben van plan dit uit te proberen, dus de Hami moet nog even gemod worden 🙂
[Toevoeging]
Het blijkt dat er in ieder geval 2 typen Hami’s zijn, de mod met de Philips chip is al meerdere keren te vinden, maar helaas in mijn Hami zit de Techwell TW9905 chip.
Er staat al een schema van op internet, maar het lijkt erop dat ik dan een aftakking moet gaan maken bij een SMD spoel. Ik heb wel ervaring met electronica, maar niet met die kleine SMD electronica… En ik ben er niet zeker van dat het schema wel klopt, dus ik zoek dit nog verder uit.

07-11-2005:
😀 😀 😀 😀 😀 😀 😀 😀 😀 😀 😀 😀 😀 😀 😀 😀 😀 😀 😀 😀 😀
HHHIIIJJ DOOOOEETTT HHEEETTTT JIIIIPPIIEEEEEE!
😀 😀 😀 😀 😀 😀 😀 😀 😀 😀 😀 😀 😀 😀 😀 😀 😀 😀 😀 😀 😀

Ik heb GEEN problemen meer met de composiet ingang, ik had al bewust de 220V en de ballast niet bij de Hami gemonteerd (om stoorsignalen te voorkomen).
De composiet kabel tussen de DVD speler en de connector is afgeschermd, maar de composiet kabel tussen de connector en de Hami controller NIET. Deze liep vlak langs de controller print, ik heb de kabel verplaatst, en het beeld is nu perfect, geen storingen meer in het beeld!

Nu alleen het contrast nog wat verbeteren, misschien de binnenzijde nog zwart maken (nog niet gedaan namelijk).

Resultaat in de huiskamer:

Binnenzijde beamer (lamp electronica, 220 V schakelaars en Hami bewust in aparte hoeken gezet, en onderin zit de lucht toevoer de kast staat op kleine pootjes)

En nog een resultaat foto (robots) op een diascherm die iets teveel reflecteert…

Voor voorlopig ben ik dik tevreden! Met wat fijntuning is misschien nog wat te verbeteren. Overigens deze foto’s zijn gemaakt met de instellingen (o.a. helderheid en contrast) van de Hami op "standaard". Die kan ik ook nog aanpassen.

08-11-2005:
Het diascherm was niet zo’n succes, maar ik las op een HT Forum de tip om (wit) verduisteringsgordijn te kopen bij de Kwantum Hallen (artikel 0436025), het beeld is inderdaad beter!

09-11-2005:
Vandaag mijn beamer volledig uit elkaar gehaald!
Ik heb namelijk de binnenkant zwart gespoten met hittebestendige verf (trouwens ook gekocht bij de Kwantum). Nu wat minder last van strooilicht uit de ventilatiegaten.

Ben nog niet helemaal tevreden over de licht opbrengst/ contrast. Ik vraag me af of dat nog te verbeteren valt… Best kans dat ik binnenkort enkele onderdelen los schroef en nog eens opnieuw afstel.
Lastig dat op verschillende sites niet dezelfde afstanden worden aangeraden. In Frankrijk en Duitsland splitsen ze de fresnel meestal niet, en krijg je ook iets andere afstanden.

12-11-2005:
Ik heb vandaag een extra (kartonnen) schot in de beamer geplaatst om strooilicht van de lamp tegen te houden en de fresnel lenzen en de spiegel opnieuw afgesteld.
Het beeld is weer beter geworden (o.a. contrast is beter) dit zijn nu de resultaten:
Het beeld nog even vergroot naar 4:3 verhouding:

15-01-2006:
Uiteindelijke plaats in de huiskamer:
Zo ziet mijn scherm eruit, een doek tussen 2 ronde houten stokken:

04-03-2006:
Aanpassing gedaan in de beamer: af en toe kreeg ik toch nog golfbewegingen op het beeld. Volgens mij komt dit doordat de verbinding tussen de hoofdprint van de Hami en de aansluitingen geen afgeschermde kabel heeft voor het composiet signaal.
Ik heb bij de hoofdprint de draadjes bij de connector losgeknipt en daar een afgeschermde kabel op gesoldeerd.
Bij de 1e film die ik bekeken heb, heb ik geen golfjes meer op het beeld gezien!

Ik heb ook al enkele keren geëxperimenteerd met de luchtstroom langs de lamp en het LCD scherm. D.m.v. kartonnen schotjes heb ik de luchtstroom aangepast. Het blijkt dat een kleine wijziging al grote gevolgen kan hebben voor de temperatuur!

08-03-2006:
Ik heb er heel lang tegen op gezien, maar het nu toch gedaan: de anti-glare laag van het HAMI LCD af halen. Het viel me erg mee!
Eerst het scherm goed geweekt:

Met een keukenmesje vanaf de hoekjes de laag losgemaakt:

De anti-glare laag gefotografeerd tegen 2 dezelfde lampjes:

Het resultaat, onderin heb ik de anti-glare laag erbij gehouden (in de beamer bij het LCD scherm):

17-06-2008:
Inmiddels zijn we twee jaar verder… De beamer werkt nog steeds, maar is deze week verkocht. Ik overweeg om een nieuwe HD (ready) beamer te bouwen, of misschien toch maar kopen. Bovenstaande beamer is niet zo geschikt voor pc gebruik, en dat lijkt me toch wel handig. De prijzen van de beamers zijn inmiddels wat gezakt, en ik heb een beetje het idee dat er niet veel beamers meer zelf gebouwd worden… In ieder geval was dit een heel gaaf project, het is niet uitgesloten dat ik nog eens zoiets begin 🙂

07-09-2008:
Nadat ik had bekeken wat een HD zelfbouw beamer gaat kosten: minimaal zo’n 700 euro was ik benieuwd wat nieuwe beamers kosten, en vond een Optoma HD65 (HD ready) die wordt verkocht voor ongeveer 625 euro!
Kortom: ik heb een aantal weken geleden de Optoma HD65 gekocht. En dat bleek een zeer aangename verrassing te zijn: het beeld blijkt AANZIENLIJK beter dan de oude zelfbouw beamer. verder is hij een stuk kleiner en ook stiller.
Volgens mij zijn de beamers nu zo ver in prijs gezakt dat het vrijwel geen zin meer heeft om er zelf één te gaan bouwen. Tenzij je van een leuke uitdaging houd natuurlijk 😀